Zasada działania urządzeń chłodniczych to odbieranie ciepła produktom umieszczonym w komorze chłodniczej tak, aby produkty te osiągnęły niską temperaturę i tę temperaturę utrzymały. Ma to znaczenie zarówno w przypadku owoców, warzyw oraz mięs, jak również wyrobów cukierniczych, czy z innych dziedzin gastronomii. Aby wybrana szafa lub witryna chłodnicza mogła działać prawidłowo, niezbędny jest czynnik chłodzący, zwany chłodziwem. Co warto wiedzieć w tej kwestii?
Nowoczesne chłodziwa a freon w urządzeniach chłodniczych
Dawniej gazem, który kojarzył się z chłodziarkami, był wyłącznie freon, natomiast we współczesnych urządzeniach chłodniczych nie znajduje on już zastosowania przede wszystkich ze względów ekologicznych. Przekonanie o tym, że freon niszczy powłokę ozonową jest jednym z powodów, dla których obecnie wszelkie szafy chłodnicze, a także witryny, konstruowane są tak, aby można było w nich stosować inne chłodziwa.
Spośród najpopularniejszych chłodziw znane są między innymi:
- czynniki o zerowym wskaźniku ODP (Ozone Depleting Potentia), czyli niemające wpływu na powłokę ozonową, całkowicie dla niej bezpieczne,
- czynniki o niskim wskaźniku GWP (Global Warming Potential), czyli takie, które nie wpływają znacząco na tworzenie efektu cieplarnianego,
- czynniki naturalne, które nie powodują zubożenia warstwy ozonowej i mają znikomy lub zerowy wpływ na tworzenie efektu cieplarnianego.
Przykładem chłodziwa o niskim wskaźniku ODP i GWP jest czynnik chłodniczy R 134a, stosowany między innymi w poszczególnych modelach szaf chłodniczych marki Redfox, natomiast do czynników naturalnych zaliczyć można R717 (amoniak), czy R744 (dwutlenek węgla).
Chłodziarki sprężarkowe w urządzeniach chłodniczych wysokiej klasy
Znaczenie chłodziwa można przedstawić na przykładzie chłodziarki sprężarkowej, w której napędzana silnikiem sprężarka przetłacza parę czynnika chłodniczego do skraplacza. W skraplaczu para oddaje ciepło, a sam czynnik paruje w procesie pobierania ciepła od chłodzonych produktów. Spada temperatura pozostałej cieczy, a zimna mieszanina cieczy i pary trafia ponownie do parownika, dając początek kolejnemu cyklowi.
Ważnym elementem szafy chłodniczej jest termostat, który włącza się, gdy temperatura we wnętrzu komory chłodzącej przekroczy ustawioną górną wartość. Takie działanie termostatu sprawia, że umieszczone w chłodziarce produkty mają odpowiednie warunki, zachowają dłużej świeżość, walory estetyczne i smakowe. Na częstotliwość włączania się agregatu, czyli wspomagania chłodzenia, mają wpływ między innymi:
- zapełnienie komory chłodziarki – im więcej znajduje się w niej produktów, tym częściej pracuje agregat,
- częstotliwość otwierania chłodziarki – otwarta szafa chłodnicza niesie dodatkowa ilość ogrzanego powietrza z otoczenia, które to powietrze wpada do komory chłodzącej.
Niezależnie od rodzaju chłodziwa warto zatem przestrzegać zaleceń producenta dowolnego urządzenia chłodniczego co do optymalnego sposobu użytkowania, aby zastosowane chłodziwo mogło spełniać swoje zadanie.
Chłodzenie wymuszone we współczesnych urządzeniach chłodniczych
Użyteczny system, który usprawnia pracę w gastronomii pod kątem przechowywania produktów spożywczych to dynamiczny układ chłodzenia, gdzie niska temperatura jest równomiernie i szybko rozprowadzana po wnętrzu chłodziarki. Taki sposób wspomagania urządzeń chłodniczych sprawia, że nawet przy otwartych drzwiach komory chłodniczej nie wpada do niej ogrzane powietrze z otoczenia. Pozwala to zaoszczędzić znaczne ilości energii elektrycznej.